Kawony i połaś

Wszystkie dyniowate są uważane za warzywa zdrowe, mają bowiem witaminę A (dynia aż prawie 5 tys. mg% — dokładnie 4956 mg%, a kawon 600 mg%), witaminy grupy B (Bi, B2, PP, P), witaminę C i różne cenne składniki mineralne (po trochu żelaza, wapnia, fosforu, potasu i in.). Ale ze wszystkich dyniowatych i wśród wielu owoców i warzyw najbogatsze w potas są kawony, czyli arbuzy.
Czy potrzebujemy potasu? I tak, i nie. Zdrowy człowiek, odżywiający się stosunkowo racjonalnie, nie potrzebuje dodatkowych ilości tego pierwiastka, bo ma go dość w tym, co zjada. W zieleninach, owocach, ziemniakach, różnych warzywach, w mięsie i chlebie.
Potas jest konieczny dla organizmu i odgrywa w nim bardzo istotną rolę. Kosmetyczki twierdzą, że nadaje jędrności mięśniom i skórze, a żywieniowcy dodają potasu do diety pacjentów po różnych zabiegach chirurgicznych, a także w czasie kuracji odchudzającej albo po odwodnieniu organizmu, po długotrwałych biegunkach, wymiotach (np. chorobie morskiej), a także przy nadmiernym poceniu się. Niedobór tego pierwiastka może też wystąpić przy nadczynności tarczycy, po ogólnym wyniszczeniu, przy obrzękach… Jest sporo sytuacji chorobowych i normalnych życiowych, w których może nam dokuczać zbyt mała ilość potasu. Skutki bywają fatalne: zaburzenia w czynnościach mięśni, w krwiobiegu, w przewodzie pokarmowym, w pracy serca i układu nerwowego.
Ludzie zdrowi tracą dziennie w moczu, kale i pocie ok. 2—3 g potasu i prawie tyle samo (2—4 g) powinniśmy go dostarczać naszemu organizmowi w pożywieniu. Po przejściu choroby i w wymienionych już przypadkach ilość ta może być niewystarczająca i wówczas lekarz indywidualnie przepisuje potrzebne dawki (zwykle w postaci chlorku potasu). Ale nawet zdrowi ludzie w ciągu lata, podczas dużych upałów, gdy tracą więcej potu, wymagają dodatku potasu, ale nie w formie leku, tylko żywności w ten pierwiastek bogatej. A do takiej m. in. należy właśnie arbuz. Może to resztki instynktu każą nam, gdy jest gorąco, szukać tych owoców, a potem łapczywie je zajadać. Szklanka kostek arbuza zawiera 175 mg potasu. Ale występuje on też i w innych produktach.